Auktoria: Christa Markom, Jelena Tosić, Magdalena Steger
Avdive e manuša trubul te phiraven pe e digitalnikane sundalesa ane but kotora e sakodivutne dživdipaskoro. E ranika sar so si sastipe, škola, banka, radži thaj biblioteke labaren o IKT (informaciakiri thaj komunikaciakiri tehnologia), kova so adžukhar ovel trubutno instrumento e dizutnenge vašo labardipe adale servisonge. Te šaj adava te ovel kerdo, trubul te džanen te labaren thaj te resaren o dikhljaripe e internetoskoro, e-pošta, blogoja vaj pale amalnikane netvorkia. Numaj, nanaj sarinen sajekh džanipa. Adžukhar ovel kerdo o digitalnikano ulavdipe vaj digitalnikano čučipe.
Soske kerel pe lafi?
Sar jekhto phird, e sikavne trubul te drabaren e konceptia Digitalnikano čučipe, Digitalnikano generaciakoro čučipe, Digitalnikano lingano čučipe thaj Digitalnikano Queer čučipe ko netvorko taro digitclue.net. Ka trubul thaj te notirinen e majbare džanlipaskere aspektia sar thaj te maškarinen pe ke teme save so si bare džanlipastar lengere siklenge. Ane akala misala šaj te arakhen e verver dende butja save so šaj zumaven thaj gindinen lenge. Šaj adava te keren korkori, sar thaj barabar tumare siklenca.
Zumavkeren
Misal 1
Labaren e aplikacie sar so si Mural vaj Power Point te šaj te keren mentalnikane mape save so sikavena o ververipe thaj o jekh gindipe e konceptongoro save so drabarden. Keren lav tumare siklenca vaši mentalnikani mapa sar thaj vaše konceptia tumare siklenca. Šaj te labaren akala pučipa:
- Kola si e rezonia soske e manuša nanaj len res dži e digitalnikane medie?
- Šaj vaj na te gindinen savi te si i situacia ani savi e manuša aktivnikane na mangen resipe dži e digitalnikane medie?
- Kola manuša šaj te ovel len pharipa e labaripasa e digitalnikane mediengere?
- Isi vaj na diso so ka šaj te den ko koncepto e digitalnikane čučipaske vaj pale gindinen kaj nanaj varesavo aspekto?
- Pali diskusia vaše konceptia ano klaso, e sikle ka trubul te gindinen vaše dende lava vakerde ane xramome konceptia Digitalnikano ulavdipe, Digitalnikano generaciakoro čučipe, Digitalnikano lingano čučipe thaj Digitalnikano Queer čučipe. Katar personalnikano dikhipe, šaj te zuraren pe so e konceptia vakeren vaše ververikane čučipa vaj pale te khuven pe avere situacienca? Misaleske, si čačes kaj jekhe familiate e terneder džene džanen te labaren pošukar e digitalnikane medie katar e phureder džene? I idea si te gindinel pe thaj te dikhel pe čačes si vaj na ano konteksto e dživdipaskoro e siklengoro vaj si lav vaši prejudicie.
Misal 2
Ano drabaripe thaj/vaj diskusia vašo koncepto e digitalnikane čučupaskoro, e sikle trubul te keren buti ko termino ko jekh artikano čhand. E sikle trubul te keren grafikano sikavdipe e terminoske digitalnikano čučipe, sar thaj lengere eksperience thaj gindipa vašo adava. Adaleske trubul te labaren i programa “Paint” savi so angleder adava si instalirimi ke kompjuteria. Sar netvorkoskoro xaleti šaj te labaren “Tinyimage”, saves šaj te arakhen ko akava netvorko https://www.tinyimage.de/. E alternative šaj te oven PowerPoint, Word vaj Adobe. Palo čitrope e terminoskoro e sikle keren lav ano klaso. E sikle trubul te vakeren soske gindinde. Sar paluno phird, e sikavne ka trubul te sikavkeren o koncepto katar digitalnikano čučipe ko digitclue.net. Ano klaso trubul te kerel pe diskusia vaše ververipa thaj jekh gindipa maška o koncepto ko netvorko thaj i idea e siklengiri.
Misal 3
O koncepto e digitalnikane čučipaskoro trubul te sikavel thaj kerel pe diskusia ano klaso. Vašo xaljovipe šaj te sikaven thaj e konceptia ko digitalnikano lingano čučipe, digitalnikano queer čučipe thaj digitalnikano čučipe premal e berša. Akale praktikane butjake bare džanlipastar si e sikle te džanen so te gindinen vaši jekh persona savi so kerel asaripe ko digitalnikano čučipe (adava šaj te ovel thaj persona so voluntirikane ka anel čhinavdipe ma te labarel o digitalnikano). E sikle ka trubul te xramonen jekh tikni paramisi, katar dikhipe e personakoro, xraminkerdoj i situacia, rezonia, emocie thaj av.
Vaker kolegoske
Pali buti thaj diskusia vaše konceptia e studentenca, lengiri kreativnikani buti šaj te ulaven e kolegonca ko sahno sundal. Adale resake šaj te ulaven o kerdo arto ki tema katar o digitalnikano ulavdipe ki mapa e digitalnikane inkluziakoro savi so arakhel pe ki netvorkoskiri rigori DigitClue. D.I. i mapa si mapa e sundaleskiri savate sa e labarutne šaj te ulaven e proektia, materialia, idee thaj e komentaria vaši digitalnikani inkluzia ani peskiri phuv.
Gindipe dureder
Akana gindinden thaj kerden diskusia vašo digitalnikano čučipe katar tumari perspektiva, sar thaj katar perspektiva e siklengiri. Siklilen kaj o digitalnikano čučipe sakoneske džanljarel diso so si ververikano. Adhindoj katar e manuša, o digitalnikano čučipe kerel aver rodipa. Adaleske akharas tumen te gindinen ki akaja tema katar aver perspektiva.
Gindinen te pendžarkeren manuše katar o 17 š., kova so na džanel vaši nevi tehnologia thaj o digitalnikano čučipe. Sar adava manuš ka dikhel amaro digitalnikano sundal thaj o digitalnikano čučipe? Kola pučipa vov vaj voj ka ovel len thaj sar lenge ka den irame lav? Šaj te gindinen varesavo godjaver lav lenge, sar vov vaj voj ka šaj te te